Pegasus en de tranen liepen over mijn wangen

Pegasus wandelfestijn

Airborne Ede sluit vandaag af af met een wandeling met het thema vrijheid. Er zijn drie afstanden waar je uit kunt kiezen, 4km, 8km of 18 km. Ik kies voor de 18 km. Het is niet zomaar een wandeling, het is er een met een verhaal. Het verhaal van oorlog en om daar stil bij te staan, onder het lopen, het verhaal van vrijheid. Eerst even wat geschiedenis.

Market Garden

Market = luchtlandingsoperatie en Garden = grondoperatie. Britse, Amerikaanse en niet te vergeten Poolse troepen zouden een grote wig moeten drijven in zo dacht men tenminste, de Duitse verdedigingslinies. Men dacht dat er hier alleen nog maar tweederangs Duitse militairen waren. De Ginkelsehei was een van de landingszones van de para’s. Zondag 17 september 1944 rond 1uur PM. Voorafgaand aan die landing voerden bommenwerpers twee bombardementen uit op kazernes en spoorlijnen in Ede. Dat was de bedoeling tenminste maar dat ging mis, het centrum van Ede en vooral het gebied in Zuid werd hard getroffen. Er vielen 69 burger slachtoffers. De kazernes en spoorwegen werden nauwelijks getroffen. Van de tweeduizend para’s die naar beneden kwamen werden er direct al zo’n tweehonderd gedood. Deze actie herdenken we ieder jaar.

Waarom Pegasuswandelfestijn

Pegasus wandelfestival dankt zijn naam aan Operatie Pegasus: een gevaarlijke ontsnappingstocht die plaatsvond tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na afloop van de Slag om Arnhem in het najaar van 1944 zaten ongeveer 6000 Britse militairen op de noordelijke oever van de Rijn vast in vijandelijk gebied. Tijdens twee nachtelijke operaties moesten de militairen naar bevrijd gebied worden geevacueerd.. Operatie Pegasus 1, een gevaarlijke tocht in de omgeving van Ede, vond plaats in de nacht van 22 op 23 oktober 1944.

De wandeling

Na een kilometer staan er, zo lijkt het tenminste twee militairen. Ik krijg een brief die ik tijdens de wandeling moet lezen.

• 

• 

Ik loop en met mij een kleine 180 anderen die ook de 18 km doen. Gelukkig niet allemaal tegelijkertijd maar in kleine groepjes. Na weer een km staan er twee dames. De een met een contrabas en samen zingen zij het vrijheidslied. Wij zingen mee. Dit is een muzikale stempelpost. Bij iedere post krijg je een zin . Heb je alle zinnen verzameld dan is er bij de finisch een speldje voor je. Ik loop niet voor dat speldje. Het tempo is best hoog en het is prachtig weer. Ik kom bij een tunneltje en dat is geblokkeerd door een lint. Wat hoort er bij een lint? Juist die moet doorgeknipt worden en deze wel door de burgervader van Ede. De afgelopen weken hebben kunstenaars de grauwe tunnel omgetoverd tot een soort museum tunnel. Beelden van ook weer die luchtlanding.

Na vijftien minuten oponthoud, je weet hoe dat gaat met een opening, toespraken en bedankjes vervolg ik de tocht en loop langs het monument, onderweg weer een muziekgroep, deze bestaat uit vier mensen waaronder een muzikant uit Syrië en een uit Koerdistan. En dan is daar de tweede brief om deze brief zit nog een soort parachuutje dat ik goed moet bewaren, spannend.

• 

• 

Na nog twee muzikale intermezzo’s kom ik op de mooiste plek van het bos, men noemt het “het paradijs”. Hier zijn draden gespannen en iedereen die meeloopt kan hier het parachuutje ophangen met een tekst wat vrijheid voor jou betekent. Het is ook de plek waar mensen nu met elkaar in gesprek gaan over wat vrijheid nu echt is. Heel interessant.

Na vier en een half uur kom ik aan bij het Akoesticum, het begin en eindpunt. Hier spelen een paar militaire orkesten waar de leider van het ene corps wel verdacht veel op Mr Bean lijkt. Kijk zelf maar in dit vlog.

Dit was dus de wandeling maar dat is nog niet alles. Om vier begint hier een concert met Ellen ten Damme, Vincent Bijlo en speelt er een big band onder leiding van Konrad Koselleck. Ik dacht even op mijn gemak naar een concert te luisteren maar dat liep even anders.

De klasse van Ellen kende ik wel, ik was al eens naar een concert van haar geweest en ook nu weer was zij groots. Het orkest speelde sterk en tussendoor vertelde Vincent verhalen over de tijd van Market Garden. Het publiek was doodstil en ik zag veel zakdoekjes die te voorschijn werden gehaald en dat was niet om je neus te snuiten. Bij mij rolden de tranen over mijn wangen. Als afsluiter zong Ellen nog de beroemd geworden oorlogshit van Vera Lynn, We’ll Meet Again.