lopen - koken - camper
lekkerLopen-pelgrimwandelcoach-passies- lekkerLopenTV
Opa gaat op stap
Zaterdagochtend. De hele tent is vol met kleinkinderen in de leeftijd tot 7 jaar. Het zijn er vier en ze zijn allemaal blijven slapen. Twee wonen er in Zweden dus ze zien elkaar niet zo heel vaak en dat is op een positieve manier te merken. Er moet een hoop ingehaald worden. Maar opa zal er vandaag niet bij zijn. Opa gaat op stap. Met de Herensociëteit, Vaag & Bont een dagje naar Deventer en Gorssel.
Kwart over negen zijn we al op de markt in Deventer en gaan voor we met een gids de high lights van Deventer gaan bekijken natuurlijk koffiedrinken. Dat kun je natuurlijk overal doen maar wij gaan dat doen bij de Deventer koekwinkel. Zeg je Deventer dan zeg je Deventer koek.
Oudste vermeldingen Deventer koek (bron Deventerkoekwinkel)
De geschiedenis van de Deventer koek gaat terug tot in de middeleeuwen. Volgens een aantekening van de stadssecretaris Nicolaas Verheyden uit 1534 dateert de eerste ordonnantie op het bakken van Deventer koek uit 1417. Die ordonnantie bepaalt in detail het uiterlijk en het gewicht van de grote en de kleine koeken: ze moeten lang en smal zijn en respectievelijk drie en twee pond wegen. De ordonnantie had een beschermend karakter, want niemand mocht koek in een andere stad produceren of buiten Deventer koek laten bakken. De koek was een Deventer product en moest dat blijven. De koekbakkers moesten een eed op de ordonnantie zweren, en de olderlieden hielden namens het gilde toezicht op de naleving.
Er kan in de middeleeuwen niet zomaar koek gebakken worden. Niemand mag elders, buiten de stad, zelf koek gaan bakken of door anderen laten bakken op straffe van een boete, door schepenen te bepalen.
In 1417 zijn er al gezworen ‘zeemers’, ‘mengers’ en ‘backers’, die onder ede moeten verklaren de gestelde regels na te zullen leven.
Het stadsbestuur stelt regels voor het maken van koek en controleert de koek streng. De stad Deventer vindt het belangrijk de kwaliteit van de te bakken koeken van overheidswege te garanderen.
Die regels worden in 1534, 1544 en 1557 aangepast. Ze bevatten strenge bepalingen over de te gebruiken grondstoffen. Zodoende kan de koek lekker smaken en lang goed blijven en de concurrentie met koek uit andere steden doorstaan.
Naast het meesterteken van de koekbakker moeten de koeken daarom, na controle, ook voorzien worden van de stadsadelaar. “Desse koicken sal men teykenen mit onser stadt Aerne ende ellick koickenbecker sall syn teyken dair by setten, dan ellick syn broet by kennen mach.”
We zijn de eerste gasten en het speciale soort peperkoekbrowny geserveerd bij de koffie komt net uit de oven en is nog behoorlijk warm. Ik vind het wel een prettige manier om mijn dag te beginnen. Wil je nog iets meer weten over de geschiedenis van de Deventer koek kijk dan even op: Deventerkoekwinkel
Wij gaan op zoek naar onze gids van vandaag, Pamela. Ze staat op een andere plaats dan waar we dachten dat ze zou staan maar uiteindelijk na zo’n tien minuten de stad door te kruizen zien we een dame staan met een koord om de nek waaraan een kaartje hangt met haar naam erop. We staan met onze rug naar de Lebuïnuskerk en aan de buikzijde naar het stadhuis.
Pamela begint te vertellen o.a. over de kerk. Nu ben ik niet meer zo van de kerken maar wel interessant is dat aan die grote kerk nog een kerk vastzit, de Maria kerk en daar ging het gepeupel, wat een lekker woord is dat toch als je het hardop zegt, ter kerke. Ik zeg het nog een keer, het gepeupel mocht niet de grote kerk in. Mocht je een keer in Deventer komen en sta je voor de Mariakerk, ga dan eens binnen bij het bloemenwinkeltje. Het heet: On-Geschikt. Als je zo’n originele naam verzint moet je ook wel heel creatief met bloemen zijn. Ze waren deze dag voor het eerst open en het zag er fantastisch uit.
We hebben er een straffe pas in want dat kwartier dat we te laat waren moet natuurlijk wel ingehaald worden. Lekker want het is best koud en dan moet je niet te lang stil staan. Pamela is super trots op haar Hanzen stad. De boekdrukkunst zou hier uitgevonden zijn, het oudste Stenen huis van de Nederlanden zou hier staan en nog een paar van die dingen. Daar hou ik wel van, niet te bescheiden over je woonplaats. Een paar leuke weetjes ook gehoord. Ken je de uitdrukking: dat kan niet door de beugel? Dat komt uit Deventer. De stad groeide maar door, overbevolking en alle dieren liepen er ook zo maar rond.
Dan komt er iemand met een idee. We maken een beugel en alle dieren die daardoor kunnen mogen in de stad en de anderen moeten buiten de stadspoort blijven. Dus eigenlijk de honden, katten, kippen en ratten mochten binnen en het grootvee bleef buiten. Nog een? Zanderover, wie kent hem niet. In de huizen was geen vloer. Het vuil werd gewoon op de grond gegooid. Dat hoopte zich maar op en begon ook wel lekker te stinken. Dan kwam er weer een laag zand overheen en zo kreeg je hele lagen vuil en zand. Dus zand eroverheen.
We zijn inmiddels bij een maquette van de oude stad. Het was inderdaad een erg compacte stad. Kleine straatjes en keurig binnen de muren. Prachtige statige panden. We komen aan in het Bergkwartier. Het Bergkwartier is ontstaan in de twaalfde eeuw. De jaarmarkten in Deventer in die tijd zorgden voor een bloeiperiode van de handel. Nieuwkomers vestigden zich in de nieuwe wijk, het Bergkwartier, gelegen tussen de Brink en de haven. De bloei duurde tot 1570. Daarna werd Deventer het middelpunt van oorlogen. Nieuwe vestingwerken beschermden de stad tegen ongewenst bezoek, maar hielden ook gewenste bezoekers buiten de poorten. Uitbreiden mocht niet. Daarmee was de kans op een nieuwe bloeiperiode verkeken. Handelaren vertrokken, en het Bergkwartier raakte steeds verder in verval.
Een aantal particulieren is opgestaan en introduceerde een hele andere manier van denken en kijken, geworteld in een sterk cultuurhistorisch besef. Al gauw lag er een plan voor Stadsherstel op tafel. Monumenten aankopen, opknappen en verhuren. Vooral dat laatste – verhuren – was nieuw in Nederland. In de ogen van de initiatiefnemers was het echter de enige manier om de goede staat van de panden – ook in de toekomst – te kunnen waarborgen.
De Stichting Werkgroep Bergkwartier besloot tot oprichting van de NV Bergkwartier, Maatschappij tot Stadsherstel, en startte de uitgifte van aandelen. De panden in het Bergkwartier zijn waardevolle kenmerken van de stad. Dat geldt ook voor het stratenpatroon. Pas na de aanvang van de restauratie is het besef ontstaan dat ook dit een monumentaal kenmerk is, dat veel kan vertellen over de structuur van de oude stad. In Deventer leeft dat besef heel sterk en is er veel behouden gebleven. Uniek voor Nederlandse begrippen. Juist met dit soort karakteristieken onderscheidt Deventer zich van andere steden. Vaak zijn ze alleen nog ‘bewaard’ in boeken. Maar het is zoveel boeiender om door die geschiedenis te kunnen wandelen, die historie letterlijk aan te kunnen raken, of zelfs: er in te kunnen wonen.
(bron NV Bergkwartier
We nemen hartelijk afscheid van de sympathieke Pamela. Zo’n rondleiding is eigenlijk te kort maar gewoon nog eens uitgebreid terug. Wij gaan lunchen en dan verder naar Gorssel maar daarover volgende keer meer.
Tip: Wil je ook eens Deventer bezoeken maak er dan twee dagen van en een prima overnachtingsplek is aan de andere kant van de Ijssel in Epse. Hier is de B&B van Geartsje en Ingrid en die serveren het beste ontbijt van Deventer en omstreken. B&B de Bosakker.
lopen - koken - camper 
Erg leuk stukje. Het deel over de bloei en het verval staat dubbel.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je
LikeGeliked door 1 persoon
je bent goed scherp. heb het aangepast.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik krijg niet alleen zin in Deventer, maar ook in de koek. Van geschikte bloemen hou ik niet, dus ook de bloemenwinkel is vermoedelijk mijn ding.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik wil er nu eigenlijk gelijk naar toe. Camper pakken en weg wezen. Dus weer n leuk stukje vol enthousiasme geschreven. Dank je. Fijn weekend
LikeGeliked door 2 people
Dank je. Ik doe het vandaag. Met de camper naar Gorssel.
LikeLike
O het water loopt mij bijna in de mond.
Deventer koek en dat terwijl ik in Spanje zit. 😄
Wat een mooie stad.
Leuk verhaal weer 👍
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je. Ik mis Spanje ook wel hoor. Geniet mee van jullie reis. Veel herinneringen.
LikeLike
Mooi stukje van onze stad. En lief dat je onze B en B aanprijst. Geartsje
LikeGeliked door 1 persoon
Wat mij betreft heb je de verkeerde keuze gemaakt, stedentrip boven de kleinkinderen? Never nooit maar dit terzijde.
Ooit bezochten we Deventer tijdens het Dickensfestival , verschrikkelijk wat een drukte en in de rij wachten, ééns maar nooit weer! Je ziet dan ook weinig van de stad dus ik denk dat je een goed raad geeft en we er ooit een gewoon 2 dagen tegenaan moeten gooien, en dan wel buiten het Dickensseizoen, Je doet me dan weer een groot plezier met de uitleg van die “spreekwoordelijkheden! “
LikeGeliked door 1 persoon
Het programma van mijn herenclub ligt al een jaar vast. Ik hou mij aan het principe eerste afspraak telt. Achteraf was het een juiste beslissing. De drie kinderen van mijn lief voor de laatste keer in hun ouderlijk huis. Wij gaan nl verhuizen. Mijn lief (weduwe)heeft er 40 jaar gewoond. Moet ik niet bij zijn.
LikeLike
Oh vandaar, Ik ben zo’n geluksvogel die maar één partner heeft en dus ook alleen gezamenlijke kinderen en kleinkinderen, dan denk je niet zo na bij dat soort dingen. En natuurlijk neemt iedereen z’n eigen beslissingen wat voor de een leuk is kan voor de ander weer anders zijn.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik moet snel Deventer weer eens bezoeken.
Vrolijke groet,
LikeGeliked door 1 persoon
Echt een fijne stad.
LikeGeliked door 1 persoon