Oorsprong en stadsrechten

Culemborg ontstond in de 13e eeuw aan de rivier de Lek. Dankzij de gunstige ligging groeide de nederzetting snel uit tot een handelsplaats van betekenis. In 1318 verleende graaf Jan van Beusichem stadsrechten, waarmee Culemborg officieel een stad werd. Kort daarna verrezen er stadsmuren, poorten en een kasteel, die de jonge stad beschermden tegen invallen en handelsrivalen.

Vrijstad voor andersdenkenden

Een bijzonder hoofdstuk in de geschiedenis van Culemborg is dat van de Vrijstad. Vanaf de 16e eeuw stond de stad bekend als een toevluchtsoord voor mensen die elders vervolgd of buitengesloten werden. Andersdenkenden, schuldenaren en zelfs protestanten en katholieken in roerige tijden vonden er bescherming. Dit gaf Culemborg een vrijzinnig en onafhankelijk karakter dat tot op de dag van vandaag wordt gekoesterd.

Monumenten van roemrijke tijden

Het meest opvallende gebouw in de stad is zonder twijfel het gotische stadhuis uit 1534, met zijn karakteristieke rood-witte gevel. Ook de Grote of Barbarakerk domineert. Beide monumenten vertellen het verhaal van een stad die trots was op haar zelfstandigheid en rijkdom. Hoewel het kasteel van Culemborg in de 18e eeuw grotendeels werd gesloopt, zijn de contouren en enkele resten nog altijd zichtbaar in het stadsbeeld.

Groei in de nieuwe tijd

In de 19e eeuw kreeg Culemborg een nieuwe impuls door de komst van industrie en de spoorlijn Utrecht–’s-Hertogenbosch. De stad groeide en moderniseerde, maar wist het historische centrum te behouden. Daardoor lopen bezoekers vandaag de dag nog steeds door middeleeuwse straatjes en over de oude markt.

Culemborg vandaag

Tegenwoordig is Culemborg een levendige stad met ruim 30.000 inwoners. Het historische hart bruist van cafés, winkels en culturele evenementen. Tegelijkertijd nodigt de natuur rondom de Lekdijk en de uiterwaarden uit tot wandelen en fietsen. Met zijn rijke verleden en open karakter is Culemborg een plek waar verleden en heden op een bijzondere manier samenkomen.

In de korte video die ik maakte, neem ik je mee langs enkele hoogtepunten van Culemborg. Je ziet het imposante stadhuis, de toren van de Grote of Barbarakerk, de oude stadspoorten en de levendige straten. En natuurlijk ook de Lek met haar uiterwaarden en het pontje naar Schalkwijk. Een kleine impressie van een stad die veel groter voelt door haar rijke geschiedenis en unieke sfeer.