De stofwolken van Palencia nog nauwelijks achter ons, en de Spaanse meseta (hoogvlakte) alweer ingeruild voor de bergachtige landschappen van Portugal. Vandaag bereikten we Guarda, de hoogstgelegen stad van heel Portugal, op 1056 meter hoogte.

Guarda: Een Eeuwenoud Grensbolwerk

Guarda voelt meteen anders. Het is een stad met een serieuze, historische uitstraling, wat niet verwonderlijk is als je de geschiedenis bekijkt. Al in 1199 werd de stad door koning Sancho I erkend als een belangrijk grensbolwerk tegen het Spaanse koninkrijk León. De naam zegt het al: Guarda is Portugees voor ‘bewaker’ of ‘wacht’. Het was van oudsher een verdedigende vesting, met een geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. Overblijfselen van die rol zie je nog steeds, zoals de stoere toren (Torre de Menagem) van het verdwenen kasteel en delen van de oude stadsmuren. We overnachten hier onder die toren maar vandaag geheel in mist gehuld. De indrukwekkende granieten Sé-kathedraal, gebouwd tussen de 14e en 16e eeuw, getuigt van het belang dat de stad door de eeuwen heen heeft gehad met nadruk op gehad. Het ziet er nu wat vervallen uit. Eens prachtige huizen zijn nu dicht getimmerd maar door de schilderingen op de gevels lijkt het nog echt.

Tegen de achtergrond van deze robuuste, middeleeuwse architectuur kwamen we terecht in een verrassend sfeervol tafereel. De hele stad leek versierd! Glinsterende lichtjes, enorme kerstbomen en vrolijke decoraties sierden de pleinen en straten. Het gaf een warm, bijna sprookjesachtig contrast met de grijze, granieten gebouwen en de koele berglucht. De Portugezen weten duidelijk hoe ze de kerstsfeer moeten brengen, zelfs op deze historische hoogte.

De Roep van de Oceaan: Op Weg naar Nazaré

Na een nacht in de koele berglucht van Guarda, trekt de westkust ons met onweerstaanbare kracht. Onze volgende stop: Nazaré. Het is wel een ommetje naar onze bestemming maar we moeten Nazaré weer meemaken. Dit voormalige vissersdorp is tegenwoordig wereldberoemd, maar niet vanwege z’n rustige stranden of pittoreske sfeer, nee, Nazaré is de thuishaven van de grootste golven ter wereld. We zijn hier nu al voor de derde keer dit jaar.

Monstergolven en de Nazaré Canyon

Eenmaal aangekomen op het noord-strand wordt meteen duidelijk waarom deze plek zo berucht is. De Atlantische Oceaan beukt met ongekende kracht tegen de kust. De golven hier zijn geen gewone golven; het zijn ware monsters, die de 30 meter in hoogte kunnen passeren, en alleen gesurft kunnen worden met behulp van een jetski (tow-in surfing).

De reden voor dit extreme natuurfenomeen ligt verscholen onder het water: de Nazaré Canyon.

• De Canyon: Vlak voor de kust bevindt zich een onderzeese kloof van maar liefst 5 kilometer diep en zo’n 227 kilometer lang. Deze canyon loopt bijna tot aan de kustlijn.

• Het Trechtereffect: Oceaangolven die vanuit de Atlantische Oceaan op de kust afkomen, worden door deze diepe kloof niet afgeremd, maar juist gekanaliseerd en versneld, alsof het een reusachtige trechter is.

• De Botsing: Vlak voor de kust, waar de canyon eindigt en de zeebodem plotseling ondiep wordt, botst de energie van de versnelde golven frontaal met golven die buiten de canyon over de ondiepe kustplaat zijn gebroken. Deze botsing katapulteert het water met ongelooflijke kracht omhoog, wat resulteert in de gigantische en uiterst gevaarlijke golfpieken waar Nazaré om bekend staat.

Het is een beangstigend en tegelijkertijd adembenemend schouwspel. De pure, ongetemde kracht van de natuur is hier overweldigend. Dit zijn golven die niet alleen levensgevaarlijk zijn voor surfers, maar ook voor onoplettende toeschouwers die te dichtbij komen. Het water is koud, de stromingen zijn verraderlijk en de white wash van zo’n gebroken monstergolf kan de kracht hebben van een kleine aardbeving. Langs de hele kustlijn staan politie en brandweer om je tegen te houden te dicht bij te komen. We moeten achter de rode vlaggetjes blijven.

Guarda bracht ons geschiedenis en kerstvreugde; Nazaré toont ons de pure, ontzagwekkende woestheid van de oceaan. Wat een contrast in twee etappes.