Maud Gonne: de muze die ‘nee’ zei

Onderweg naar ons plekje dat we hebben gevonden in een haven komen we nog langs een alweer historische plaats. Het graf van William Butler Yeats, dichter, mysticus, theatermaker, dromer. Hier, rust hij onder een grafsteen met slechts een paar sobere regels:

Cast a cold eye

On life, on death.

Horseman, pass by.

Alsof hij ons wil zeggen: kijk niet te lang, leef verder.

De dichter en de dominee

Wat deze plek bijzonder maakt, is niet alleen het graf van de Nobelprijswinnaar, maar ook de kerk ernaast. Hier stond ooit zijn grootvader, John Yeats, op de kansel als predikant van de kleine anglicaanse gemeenschap. Terwijl hij preekte over hemel en hel, speelde buiten misschien al de kleine William met woorden.

In de schaduw van deze kerk groeide een familie op met kunst en religie, met geloof en verbeelding. Een erfgoed dat W.B. Yeats later zou omtoveren tot poëzie vol symboliek, spiritualiteit en mysterie. Maar op romantisch gebied zat het hem niet mee.

Maud Gonne: de muze die ‘nee’ zei

Maar wie Yeats écht gevormd heeft, is misschien nog wel Maud Gonne. Ze was beeldschoon, fel, politiek geëngageerd en alles wat Yeats niet was. En hij viel als een blok.

Vijf keer vroeg hij haar ten huwelijk. Vijf keer wees ze hem af.

Ze bewonderde zijn poëzie, zijn ziel, maar niet zijn wereldontvluchting. Zij wilde revolutie, hij droomde van feeënheuvels. En toch kon hij haar niet loslaten. Zijn gedichten bleven vol verlangen, gemis en hoop.

Na de vijfde afwijzing kreeg hij toch wel door dat het hem niet zou lukken. Ondertussen ging zijn hart misschien wel te snel kloppen voor de ook bloedmooie dochter van Moud. Weet je wat, ik vraag haar ten huwelijk en wat denk je? Ook zij zei nee.

Het leven als Ierse dichter is niet altijd romantisch.

Rust onder Ben Bulben

Yeats stierf in 1939 in Frankrijk, maar hij had een laatste wens: terug naar Drumcliff, terug naar de plek waar zijn voorouders lagen. In 1948 werd zijn stoffelijk overschot herbegraven onder de imposante berg die hij zo vaak beschreef. Een plek van rust en van poëzie in het landschap.

Ben Bulben de Ierse tafelberg torent als een wachter boven het graf, en men zegt dat als je goed luistert, je misschien Maud in de wind hhort zeggen, nee. Of misschien is het toch Yeats, die zacht een gedicht fluistert.

Voor de ingang van het kerkhof staat een beeld. Het stelt een naakte, gehurkte figuur voor, die met één vinger op een bronzen kaart wijst — een kaart van Ierland. De figuur straalt rust en contemplatie uit. Hij lijkt de grond, of misschien wel het land zelf, aan te raken. Veel bezoekers zien het als een symbolisch eerbetoon aan Yeats’ band met het Ierse landschap, en zijn zoektocht naar identiteit, mythe en plaats.

Na deze leerzame stop rijden we nog een stukje naar weer een bijzondere overnachting plaats